Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Ośrodek Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim Ośrodek Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim

Podsumowanie- działania programowe i projektowe w roku 2020

I/ W roku 2020 Ośrodek rozpoczął realizację kluczowego projektu w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 pn. „Wsparcie i integracja – usprawnienie działalności Ośrodka Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim” (nr konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS): POWR.02.05.00-IP.03-000-019/18) na podstawie umowy nr POWR.02.05.00-00-0320/19-00 z dnia 31.12.2019 r.

Przyjęte cel i wyniki realizacji projektu:

Efektywniejsza obsługa klienta pomocy społecznej, podniesienie jakości i profesjonalizacji świadczeń udzielanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim ze szczególnym uwzględnieniem pracy socjalnej oraz usług pomocy społecznej i oddzielenie ich od działań administracyjnych, dzięki wdrożeniu „Modelu realizacji usług o określonym standardzie w gminie”.

Zadania i cele określone we wniosku o dofinansowanie projektu wpisują się w: Oś priorytetową II. Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działania dla Osi 2.5  Skuteczna pomoc społeczna.

Łączna wysokość wydatków kwalifikowalnych projektu wynosi 390.147,50 zł i obejmuje dofinansowanie z  następujących źródeł:

  • Ze środków europejskich w kwocie 328.816,31 zł, co stanowi 84,28% wydatków kwalifikowalnych projektu.
  • Ze środków dotacji celowej w kwocie 61.331,19 zł.

Projekt pierwotnie miał być realizowany do 31.07.2021 r., ale z uwagi na opóźnienia spowodowane stanem EPIDEMII w Kraju za zgodą MRPiPS został przedłużony do 31.10.2021 r.

Zgodnie z założeniami projektowymi zmiany i usprawnienia organizacyjne obejmują Zespół 16 pracowników socjalnych.

W okresie 03/2020 – 12/2020 Ośrodek:

- w całości zrealizował Zadanie 1 Przygotowanie do zmian funkcjonowania Ośrodka Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim - Wniosku o dofinansowanie projektu: przeprowadzono badania ewaluacyjne i został opracowany Raport wstępny nt. organizacji pracy w Ośrodku  przed wdrożeniem działań projektowych; odbyły się dwie wizyty studyjne w ośrodkach pomocy społecznej w dwóch miastach: jedno wojewódzkie, drugie o wielkości i liczbie mieszkańców zbliżonej do miasta i gminy Aleksandrów Łódzki. Były to ośrodki, w których zostały wdrożone usprawnienia organizacyjne na wzór których realizuje nasz OPS w niniejszym projekcie; doposażono 2 stanowiska pracy pracowników socjalnych zaangażowanych w działania Stanowiska ds. pierwszego kontaktu tj. meble biurowe, sprzęt biurowy, zabezpieczenie w środki ochrony osobistej (kontuary, ekrany nabiurkowe, stacja do dezynfekcji rąk); doposażono pozostałych pracowników socjalnych w notebooki do realizacji szkoleń na odległość; doposażono Zespołów ds. świadczeń i Zespół ds. pracy socjalnej i usług w stacje do dezynfekcji rąk; doposażono Ośrodek w serwer, w związku z usprawnieniami organizacyjnymi realizowanymi w ramach niniejszego projektu.

- w części zrealizował Zadanie 2 Wdrażanie w Ośrodku Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim nowego modelu funkcjonowania jednostki - Wniosku o dofinansowanie projektu. Są to cykle szkoleniowe: Praca socjalna w oddzieleniu od przyznawania świadczeń - model realizacji pracy socjalnej i usług pomocy społecznej o określonym standardzie w gminie; Rodzinny wywiad środowiskowy jako najważniejszy dowód w postępowaniach o przyznanie świadczeń z pomocy; Obsługa programów dziedzinowych, systemowych; Zastosowanie dialogu motywacyjnego/motywującego w pomocy społecznej.

Na rok 2021 zaplanowane zostały:

  • Szkolenia: Praca z trudnym klientem w pomocy społecznej; Pierwsza pomoc przedmedyczna; Technika kontraktu socjalnego.
  • Superwizja w pracy socjalnej, która nie jest szkoleniem lecz procesem superwizyjnym umożliwiającym pracownikom socjalnym szerszy wgląd we własne emocje związane z pracą dzięki czemu uczą się konstruktywnie je wykorzystać w dalszej pracy socjalnej. Mogą wyjaśnić własne dylematy etyczne pojawiające się w pracy pracownika socjalnego.
  • Przeprowadzenie badań ewaluacyjnych i opracowanie Raportu końcowego nt. organizacji pracy w Ośrodku  po wdrożeniu zmian i usprawnień organizacyjnych zgodnie z rekomendacjami Wspólnoty Roboczej Związków Organizacji Socjalnych (WRZOS) „Model realizacji usług o określonym standardzie w gminie”.

Podczas szkoleń i podczas superwizji uczestnicy otrzymują serwis kawowy i lunch/obiad.

Wszystkie działania są realizowane przez podmioty zewnętrzne, wyłonione na podstawie przepisów ustawy prawo zamówień publicznych.

W roku 2020 wydatkowano:

- na Zadanie 1. Wniosku o dofinansowanie projektu (57.698,98 zł);

- na Zadanie 2. Wniosku o dofinansowanie projektu (71.774,91 zł).

Łącznie: 129.473,89 zł.

Gross wydatków będzie realizowanych w roku 2021.

Kluczową zmianą polegającą na oddzieleniu działań administracyjnych od profesjonalnej pracy socjalnej i usług, zgodną z Wnioskiem o dofinansowanie projektu i zgodną z harmonogramem projektu, jest zmodyfikowanie pracy Zespołu pracowników socjalnych.

Od 01.10.2020 roku Zespół 16 pracowników socjalnych podzielił się na trzy merytoryczne Zespoły:

  • Stanowisko ds. pierwszego kontaktu, gdzie zaangażowanych jest 2 pracowników socjalnych. W okresie realizacji projektu wynagrodzenia tych 2 pracowników są finansowane ze środków EFS. Pracownicy socjalni przyjmują zgłoszenia, udzielają informacji, kierują złożone wnioski do odpowiedniego Zespołu: ds. świadczeń i/lub ds. pracy socjalnej i usług. Monitorują proces diagnozowania i udzielania wsparcia i pomocy.
  • Zespół ds. świadczeń. W wyniku podziału zaangażowanych jest 7 pracowników socjalnych. Źródło finansowania wynagrodzeń nie uległo zmianie. W tym Zespole pracownicy socjalni przeprowadzają wywiady środowiskowe, kompletują wymagane dokumenty – zgodnie ustawą o pomocy społecznej, stawiają diagnozę i planują pomoc pieniężną, niepieniężną oraz w przypadku pomocy niepieniężnej kierują sprawy do realizacji pogłębionej pracy socjalnej zgodnie z „Modelem realizacji usług o określonym standardzie w gminie” (potocznie Model „WRZOS”).
  • Zespół ds. pracy socjalnej i usług – zaangażowanych jest 7 pracowników socjalnych i wynagrodzenia są finansowane jak dotychczas. Pracownicy socjalni z Zespołu ds. pracy socjalnej i usług realizują pogłębioną pracę socjalną w oparciu o rekomendowane narzędzia pracy socjalnej Wspólnoty Roboczej Związków Organizacji Socjalnych (WRZOS), które Ośrodek jest zobowiązany stosować w związku z realizacją niniejszego projektu oraz przez 1 rok od daty zakończenia projektu czyli od 01.10.2021 r. do 31.10.2022r. Są to:

Narzędzia obligatoryjne

- Narzędzie pracy socjalnej nr 1: Wywiad – Rozpoznanie sytuacji;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 2: Diagnoza – ocena sytuacji;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 3: Umowa współpracy;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 4: Karta pracy socjalnej; Narzędzie pracy socjalnej nr 5: Ocena realizacji Umowy współpracy;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 6: Ewaluacja końcowa.

Narzędzia obligatoryjne specjalistyczne

- Narzędzie pracy socjalnej nr 7: Wywiad z osobą pozostającą bez pracy;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 8: Wywiad z osobą niepełnosprawną;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 9: Wywiad z rodziną osoby niepełnosprawnej;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 10: Wywiad z osobą starszą;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 11: Wywiad z rodziną z dziećmi;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 12: Wywiad z osobą/rodziną dotkniętą przemocą w rodzinie;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 13: Wywiad ze sprawcą przemocy w rodzinie;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 14: Wywiad z osobą długotrwale chorą;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 15: Wywiad z osobą uzależnioną od alkoholu;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 16: Wywiad z osobą współuzależnioną.

Poz. Poz. 17 - 29 narzędzia pomocnicze w realizacji pogłębionej pracy socjalnej i usług

- Narzędzie pracy socjalnej nr 17: Arkusz Moje zasoby i możliwości;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 18: Ankieta aktywności na rynku pracy;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 19: Ankieta umiejętności poszukiwania pracy;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 20: Analiza gospodarowania czasem przez osobę pozostającą bez pracy;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 21: Ankieta umiejętności społecznych;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 22: Arkusz obserwacji kondycji psychofizycznej osoby starszej;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 23: Genogram rodziny;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 24: Ekogram rodziny;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 25: Ankieta umiejętności wychowawczych;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 26: Arkusz obserwacji dziecka małego (od 0 do 3 roku życia);

- Narzędzie pracy socjalnej nr 27: Analiza czynników ryzyka wystąpienia przemocy w rodzinie wobec dziecka;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 28: Arkusz diagnostyczny przemocy w rodzinie wobec dzieci;

- Narzędzie pracy socjalnej nr 29: Arkusz oceny zagrożenia rozwoju dziecka.

Taka organizacja pracy w strukturach Ośrodka będzie funkcjonowała w trakcie realizacji projektu (do 31.10.2021 r.) i minimum w okresie trwałości projektu t.j. przez 12 miesięcy, licząc od 01.10.2021 r. do 31.10.2022 r.

Szczegóły na stronie www.opsal.pl zakładka Biuro projektów lub/i Aktualności.

 

W ramach środków pozyskanych z EFS RPO WŁ 2014 – 2020 Gmina Aleksandrów Łódzki – Ośrodek Pomocy Społecznej w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Profilaktyki i Resocjalizacji AD REM z siedzibą w Zgierzu (Lider) kontynuował realizację projektu konkursowego w ramach EFS RPO WŁ 2014-2020 pn. „Podaruj nadzieję – wsparcie i rozwój”.

Pierwotnie realizację projektu zaplanowano do 30.06.2020 r., lecz z uwagi na opóźnienia spowodowane stanem EPIDEMII w Kraju za zgodą WUP w Łodzi został przedłużony do 30.09.2020r.

W związku z kontynuacją zadań i działań z lat poprzednich 2018-2019, w ramach  włączenia społecznego dzieci i rodziców w roku 2020 realizowane były dwa zadania:

Zadanie 1: Wsparcie dzieci i młodzieży poprzez pracę z rodziną w ramach, którego zrealizowano programy wsparcia rodzin:

- Program Wzmacniania Rodziny (PWR). W PWR zaangażowanych było 3 trenerów/specjalistów, którzy zorganizowali i przeprowadzili: warsztaty terapeutyczno – edukacyjne podczas 2 edycji cykli szkoleniowych (1 edycja 18h) dla 8 rodzin, ukierunkowane na motywowanie do dalszego rozwoju zdolności wychowawczych rodziców, komunikacji w rodzinie, poprawę umiejętności interpersonalnych i indywidualnych dzieci i młodzieży; indywidualne wsparcie dla rodzin w ramach indywidualnych ścieżek rozwoju osobistego (IŚRO) dla 16 osób uczestniczących.

- Trening Relacji Opiekuńczych (TROp). TROp  realizowało 2 wykonawców – trenerów z przygotowaniem do pracy z rodzinami,  którzy zorganizowali i przeprowadzili: warsztaty terapeutyczno – edukacyjnych podczas 2 edycji cykli szkoleniowych (1 edycja 14h) dla 8 rodzin, ukierunkowane na motywowanie do dalszego rozwoju zdolności wychowawczych rodziców, komunikacji w rodzinie, poprawę umiejętności interpersonalnych i indywidualnych dzieci i młodzieży – przy czym 2 rodziny/4 osoby wcześniej uczestniczyły w programie PWR;

indywidualne wsparcie dla rodzin w ramach indywidualnych ścieżek rozwoju osobistego (IŚRO) dla 16 osób uczestniczących. Zadania i programy realizowane na podstawie wniosku pedagoga szkoły, pracownika socjalnego czy psychologa. Uczestnikami byli: dzieci i młodzież w wieku 10-18 lat, oraz rodzice lub opiekunowie.

W ramach PWR i TROp w roku sprawozdawczym udział wzięło 28 osób/14 rodzin.

Zadanie 2: Streetworking.  W roku sprawozdawczym w Aleksandrowie Łódzkim streetworkingiem  objęto 16 osób. Pracowało z nimi 3 steetworkerów - od poniedziałku do piątku w godzinach popołudniowych, w soboty i niedziele w dowolnie wybranych i zaplanowanych godzinach. Tematyką wiodąca spotkań i terapii, są: Rozwój osobisty, nauka budowania interakcji społecznych. Edukacja na temat przestrzegania norm społecznych m.in. w okresie dojrzewania, edukacja ekologiczna, edukacja nt. zdrowego stylu i sposobu życia. Terapia poprzez sport. Edukacja kulturowa w tym uprzedzenia społeczne. Były też organizowane, przeprowadzane i realizowane:

 - spotkania otwarte z otoczeniem społecznym uczestników projektu: rodzicami, kolegami, koleżankami, z pedagogami, pracownikami socjalnymi;

- 4 projekty socjalne ukierunkowane na rozwój pasji i zainteresowań uczestników projektu, które mieściły się w obszarach: hipoterapii, pasji fotografowania, wędkowania, gry w piłkę nożną.

W roku 2020 w części dotyczącej realizacji działań na rzecz uczestników z naszej Gminy wykonanie budżetu wyniosło 109.771,95 zł.

Projekt został zakończony.

 

III/ W roku 2020 Gmina Aleksandrów Łódzki kontynuowała uczestnictwo rozpoczęte 01.01.2019 roku i mające się zakończyć 31.03.2022 roku w projekcie EFS POWER 2014-2020 pn. „Niezależne życie – wypracowanie standardu i przeprowadzenie pilotażu w zakresie usług mieszkalnictwa wspomaganego dla osób z chorobami neurologicznymi, w tym z chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona oraz osób starszych”. Liderem projektu jest Województwo Łódzkie/Regionalne Centrum Polityki Społecznej z siedzibą w Łodzi; Realizatorem – Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych z siedzibą w Łodzi.

Celem projektu jest wypracowanie rozwiązań umożliwiających niezależne życie ww. osobom oraz wdrożenie wypracowanego modelu umożliwiającego niezależne życie w mieszkaniu przekazanym przez Gminę.

Ośrodek jest animatorem działań w tym obszarze tematycznym: począwszy od zgłoszenia udziału w projekcie przez Gminę poprzez nadzór nad pracami remontowymi i adaptacyjnymi w mieszkaniach wskazanych przez Gminę, do chwili obecnej. 

Przy współdziałaniu pracowników socjalnych doszło do zrekrutowania osób wpisujących się w założenia projektowe i mogących zamieszkać w mieszkaniach wspomaganych. Od roku 2019 dwóch w odrębnych mieszkaniach, w pełni wyposażonych w meble, sprzęt gospodarstwa domowego, zaadoptowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych m.in. poprzez zniesienie barier architektonicznych  -  zamieszkują 2 osoby niepełnosprawne. Zaangażowana kadra mieszkań wspomaganych dba o rozwój uczestników, o zaspokojenie potrzeb wynikających z dnia codziennego – zgodnie z literą projektu.

Uczestnictwo Gminy w projekcie – jako beneficjenta -  jest w procesie.

 

IV/ W roku sprawozdawczym Gmina Aleksandrów Łódzki kontynuowała projekt  EFS RPO WŁ 2014-2020 pn. „Przepis na opaskę” na podstawie Umowy o współpracy zawartej dnia 31.10.2019 r. obowiązującej do 31.12.2020 r.

Realizatorem i liderem projektu było „HRP Care” Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi, która to spółka  współpracowała z Gminą Aleksandrów Łódzki w ramach: 1) dystrybucji materiałów informacyjnych (plakaty, ulotki) w miejscach publicznych ogólnie dostępnych na terenie naszej Gminy; 2) organizacji spotkań informacyjnych w Gminie; 3) uruchomienia punktu rekrutacyjnego w Gminie.

Stan EPIDEMII ograniczył działania w obszarze promocji i informacji, ale projekt adresowany do osób przewlekle chorujących, niepełnosprawnych, starszych i osamotnionych wzbudził ogromne zainteresowane. Seniorzy i osoby chorujące informowali się wzajemnie wykorzystując osobiste powiązania i sieci kontaktów.

W ramach niniejszego projektu zaplanowano wydanie 120 teleopasek, ale w sumie wydano 125 teleopasek w pełni sprawnych, skonfigurowanych z zapewnieniem monitoringu użytkowników w okresie 24 godzin na 1 dobę przez 7 dni w tygodniu na czas trwania projektu czyli do 31.12.2020 r., przez Centrum Teleopaski w zakresie oceny parametrów takich jak: puls, temperatura, detekcja upadku, lokalizacji oraz wezwania pomocy poprzez przycisk SOS.

Nie ponoszono wydatków w ramach projektu na realizację opisanych czynności.

Umowa o współpracy zakończyła się.

 

V/ Na podstawie Umowy partnerskiej zawartej w dniu 28.01.2020 r. na rzecz realizacji projektu pod nazwą „Srebrny Biznes – rozwój przedsiębiorczości na terenie Łódzkiego Obszaru Metropolitarnego” współfinansowanego ze środków EFS RPO WŁ 2014-2020, pomiędzy: HRP Group Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi, a Miastem Łódź, oraz Gminą Aleksandrów Łódzki – Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim  realizowano następujące czynności określone we Wniosku o dofinansowanie projektu: dystrybucja materiałów informacyjnych (plakaty, ulotki) w miejscach publicznych ogólnie dostępnych na terenie naszej Gminy oraz w Internecie; założono, również możliwość organizacji spotkań informacyjnych w Gminie i ewentualne uruchomienie punktu rekrutacyjnego w Gminie.

Zaplanowane są 3 edycje projektu dla osób pozostających bez zatrudnienia, które zamieszkują na terenie Łódzkiego Obszaru Metropolitarnego (m. Łódź, powiaty: brzeziński, łódzki wschodni, pabianicki, zgierski) i mających powyżej 30 roku życia. Do projektu szczególnie są  zapraszane osoby 50+, które planują działalność z zakresu srebrnej gospodarki.

Autorzy biznesplanów, które uzyskają największą punktację otrzymają do 23.050,00 zł jednorazową bezzwrotną dotację na otworzenie własnej działalności gospodarczej, wsparcie pomostowe do 2.250,00 zł przez okres 6 miesięcy, oraz wsparcie praktyków biznesu.

Projekt realizowany w okresie 01.01.2020 – 31.12.2021.

Stan EPIDEMII ograniczył działania w obszarze promocji i informacji dlatego informacje o projekcie zostały przeniesione do Internetu.

Szczegóły na stronie www.opsal.pl zakładka Srebrny Biznes – 50+

Stała wartość kosztów pośrednich w związku z realizacją czynności promocyjno – informacyjnych wyniesie 20.000,00zł.

Projekt w procesie.

 

VI/ Na podstawie Umowy partnerskiej zawartej w dniu 15.10.2020 r. na rzecz realizacji projektu pod nazwą „Prowadzę swoją firmę 2” współfinansowanego ze środków EFS RPO WŁ 2014-2020,  pomiędzy: Łódzką Izbą Przemysłowo – Handlową z siedzibą w Łodzi, a HRP Group Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi, a Gminą Aleksandrów Łódzki, a Miastem Pabianice  - Ośrodek Pomocy Społecznej im. Ireny Sendlerowej w Aleksandrowie Łódzkim w roku sprawozdawczym był odpowiedzialny za realizację czynności promocyjnych dotyczących edycji skierowanych do mieszkańców Aleksandrowa Łódzkiego i powiatu zgierskiego.

W ramach projektu można otrzymać: jednorazową dotacje na uruchomienie działalności gospodarczej do 23.050,00 zł; wsparcie pomostowe do 2.600,00 zł wypłacane co miesiąc przez okres pierwszych 12 miesięcy prowadzenia firmy; szkolenie i konsultacje związane z prowadzeniem firmy i przygotowaniem biznesplanu.

Projekt adresowany jest do osób, które: zamieszkują w rozumieniu Kodeksu Cywilnego na terenie Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego tj. powiat miasto Łódź, powiaty: brzeziński, łódzki wschodni, pabianicki, zgierski;  pozostają bez zatrudnienia (bezrobotne i bierne zawodowo); mają wiek 30 lat i powyżej. Dodatkowo spełniają przynajmniej jeden z poniższych warunków: mają 50 lat i więcej; są osobami długotrwale bezrobotnymi; są kobietami; są osobami z niepełnosprawnością; są osobami o niskich kwalifikacjach.

Projekt realizowany w okresie 01.01.2020 – 31.12.2023.

Stan EPIDEMII ograniczył działania w obszarze promocji i informacji dlatego informacje o projekcie zostały przeniesione do Internetu.

Szczegóły na stronie www.opsal.pl zakładka Prowadzę swoją firmę 2

Stała wartość kosztów pośrednich w związku z realizacją czynności promocyjno – informacyjnych wyniesie 10.000,00zł.

Projekt w procesie.

 

VII/ W roku 2020 na podstawie Umowy zawartej w dniu 20.11.2020 r., pomiędzy Skarbem Państwa – Wojewodą Łódzkim, a Gminą Aleksandrów Łódzki o dofinansowanie ze środków z rezerwy celowej budżetu państwa na organizację i realizację usługi wsparcia osób w wieku 70 lat i więcej, które ze względu na trwający stan EPIDEMII pozostaną w domu – Ośrodek Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim zaangażowany był do realizacji zadania w ramach programu „Wspieraj Seniora”.

Usługa wsparcia polegała w szczególności na dostarczaniu zakupów obejmujących artykuły podstawowej potrzeby, w tym artykuły spożywcze i środki higieny osobistej.

  • działania projektowe realizowane przez Gminę Aleksandrów Łódzki – Ośrodek Pomocy Społecznej w Aleksandrowie Łódzkim adresowane są do zróżnicowanych grup odbiorców: od pracowników Ośrodka  poprzez podopiecznych i mieszkańców Gminy będących odbiorcami wsparcia i pomocy na podstawie ustawy o pomocy społecznej (ups), jak i nie korzystających z takiej pomocy. Wśród nich wyróżnić możemy: seniorów korzystających z oferty ośrodków wsparcia na podstawie ups, mieszkańców Gminy długotrwale chorych, niepełnosprawnych, osoby: 30+, 50+, 70+.

 

EK (03/2021)